Gisteravond was er een kerstfilm op TV die ging over kerst tradities. Iedereen die mij een beetje kent weet dat ik niets met kerst heb, maar een kerstfilm ben ik altijd wel voor in de stemming. En eerlijk gezegd zette deze film mij wel aan het denken over onze eigen kerst tradities.

Als ik terug kijk naar mijn jeugd was het eigenlijk altijd alleen maar eten waar het om draaide. Oma kwam steevast op bezoek en ook de oude buurtjes kwamen in de middag een borreltje drinken. In de hoek van de eetkamer stond een kerstboom en er zullen ongetwijfeld nog her en der wat versieringen in de kamer hebben gehangen. Mijn moeder hield daar wel van. Mijn vader niet. Die had niets met kerst. Maar ik kan me niet herinneren dat we specifieke tradities hadden.

Naar mate we ouder werden veranderde ook de kerstviering. Alhoewel, een viering kon je het niet noemen. We waren vrij en mijn moeder zorgde ervoor dat er genoeg te eten en drinken in huis was. Er bleef altijd wel iemand eten. Als het oma niet was, was het wel een vriend(inne)tje, een kennis of een oom en tante. Of allemaal!

Maar de kerst die mij het meest is bijgebleven is die van 1969. Mijn ouders hadden twee huisjes gehuurd op de camping de Jutberg. We stonden er het hele seizoen met (toen nog) een tent en die winter hadden we huisjes gehuurd: de Graspieper en de Pimpelmees. In de Graspieper sliepen mijn ouders, mijn zusje, de moeder van mijn moeder met haar man (oma en opa dus), en mijn moeders broertje Sjaak. In de Pimpelmees sliepen oma (mijn vader’s moeder), de zwangere zus van mijn vader en haar man, mijn twee broers en ik. Kennissen van de camping die een caravan hadden verbleven in hun eigen stulpje, zoals de ouders van vriendinnetje Jola. Zij kwamen iedere avond bij mijn ouders in het huisje langs en die stond dan blauw van de rook. Er werd gegeten, gedronken, gerookt, gekaart en heel veel gelachen.

De camping was bedekt met een dik pak sneeuw en de wegen waren spiegelglad. Het zag er allemaal sprookjesachtig uit, ondanks dat ik een paar keer flink onderuit ben gegaan. Ik was zeven en speelde met Jola in de sneeuw. Heel veel kan ik met niet meer herinneren, maar wel dat het ijskoud was en dat mijn vader in het huisje waar ik sliep, op oudejaarsdag heel veel oliebollen heeft staan bakken. Dat wij kinderen die avond in het huisje bij mijn ouders in bed zijn gelegd samen met Jola en haar broertje Bas en dat we om twaalf uur wakker gemaakt werden. Dat mijn moeders moeder doodziek was en het grootste deel van de vakantie op de bank lag. Het mensje hoestte zich af en toe de longen uit haar lijf, maar dat weerhield niemand er van een sigaret op te steken. Achteraf bleek dit haar laatste kerst te zijn.

Met mijn kinderen heb ik ook niet echt een traditie opgebouwd. Toen ze klein waren stond er wel een kerst boom in huis, maar daar was ik al snel klaar mee. Niet alleen omdat ik het belachelijk vind om een boom in je kamer te zetten en daar ballen in te hangen, maar ook de zooi die je er van hebt. En met twee katten is het al snel bekeken. Daarbij hadden we, sinds we een hoekbank hadden, niet echt een plek om een kerstboom neer te zetten.

Ik zie de kerst als twee verplichte dagen ‘opzitten en pootjes geven’. En dat is nou juist hetgeen waar ik zo’n moeite mee heb, dat verplichte. Dat er van je verwacht wordt dat je er bij bent en het leuk hebt. En toch, nu dit jaar ook mijn moeder is weggevallen en daarmee ‘de verplichting’ ( je hoeft niet te komen hoor, maar hoe laat ben je er?), voelt het raar om niet naar haar toe te kunnen. Niet even een kopje koffie drinken of samen eten. Misschien is daarmee wel een van mijn onbewuste kerst tradities weggevallen.